Ahmet Albuz
“Deprem değil, ihmalkârlık mı öldürüyor?”
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı M. Erdal Eren, 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin 26. yıldönümünde yaptığı açıklamada çarpıcı ifadeler kullandı:
“Depremler değil, ihmal, denetimsizlik ve kusurlu yapılar can alıyor.”
Eren’e göre, Türkiye’nin yaşadığı her büyük deprem aslında bir uyarıydı; ama bu uyarılar çoğu zaman dikkate alınmadı. “Yeni acılar yaşamamak için kaybedecek vaktimiz yok” diyen Eren, kentsel dönüşümün artık bir tercih değil, zorunluluk olduğunu belirtti.
🏚️ “Türkiye’de kaç kişi depremlerde hayatını kaybetti?”
Marmara Depremi’nde 18 binden fazla vatandaşımız hayatını kaybetmişti. Ancak asıl çarpıcı tablo, sonrasında yaşandı.
Eren’in verdiği bilgilere göre, sadece 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş merkezli depremlerle birlikte toplamda yaklaşık 90 bin kişi hayatını kaybetti, 1 milyondan fazla bina yıkıldı ya da ağır hasar gördü.
Bu rakamlar, Türkiye’deki yapı stokunun hâlâ ne kadar dayanıksız olduğunu ve ciddi bir yapısal dönüşüm ihtiyacını ortaya koyuyor.
🏗️ “Kentsel dönüşüm neden hızlandırılmalı?”
TMB Başkanı’na göre, afet odaklı dönüşüm yalnızca inşaat sektörüyle ilgili değil; bu, ülke güvenliğiyle doğrudan bağlantılı bir konu.
Türkiye nüfusunun %90’ından fazlası birinci derece deprem bölgelerinde yaşıyor. Bu nedenle, zemin koşullarına uygun imar planları yapılmalı, kaçak yapılaşma kesinlikle önlenmeli ve güncel yapı yönetmelikleri tavizsiz uygulanmalı.
🛠️ “Yapı denetimi ve sınıflandırma neden kritik?”
Eren, 2019’da yürürlüğe giren “Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması” yönetmeliğinin tavizsiz şekilde uygulanmasının elzem olduğunu vurguladı.
Her afette aynı sorunun yaşandığını belirten Eren, “Hazırlıklarımızı yapıp önlemimizi alırsak, can kayıplarını önleyebiliriz” dedi.
Bilim insanlarının yıllardır uyardığı “büyük Marmara depremi” ise hâlâ kapıda bekliyor ve risk her geçen gün büyüyor.
💡 “Çözüm ne: Eğitim, denetim, finansman”
Eren’in önerdiği çözüm yolları oldukça kapsamlı:
- Arsa maliyetlerini düşürecek yasal düzenlemeler yapılmalı.
- Finansman modelleri çeşitlendirilmeli.
- Nitelikli iş gücünü artıracak eğitim reformları hızla devreye alınmalı.
Eren, bu reformlar sayesinde güvenli şehirlerin inşa edilebileceğini ve gelecek nesillerin daha dayanıklı yapılarda yaşayabileceğini savunuyor.
🔍 “Deprem kuşağında yaşamak kader mi?”
Hayır. Türkiye, aktif deprem kuşağında bir ülke. Ama Japonya ve Şili gibi örnekler gösteriyor ki, bilim ve mühendislik rehberliğinde yapılan hazırlıklar, felaketleri önleyebiliyor.
Eren’in mesajı net:
“Alacağımız her önlem, geleceğimizi korumak için güçlü bir adımdır.”
