Ahmet Albuz
“Dövizle kira sözleşmesi yapılabilir mi?”
Türkiye’de kira sözleşmeleriyle ilgili en çok merak edilen konulardan biri, dövizle kira belirlenip belirlenemeyeceği. 13 Eylül 2018 tarihinde yürürlüğe giren 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı, bu konuda net bir çerçeve çiziyor:
Türkiye’de ikamet eden kişilerin, dövizle kira sözleşmesi yapmaları yasak.
Ancak yasağın istisnaları da var. Gayrimenkul hukuku üzerine yaptığı açıklamalarla bilinen Avukat Tarık Çakmak, sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımda bu istisnaları tek tek sıraladı.
“Dövizle kira sözleşmesinin istisnai halleri nelerdir?”
Avukat Tarık Çakmak’a göre, aşağıdaki durumlar dövizle kira yapılabilen yasal istisnalardır:
- TC vatandaşı olmayan kiracılar:
Yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de kiracı olmaları durumunda dövizle kira sözleşmesi yapılabilir. - Yurt dışı merkezli şirketlerin Türkiye şubeleri:
Merkezi yurt dışında olan firmaların Türkiye’deki şubeleri ile yapılan kira sözleşmeleri dövizle yapılabilir. - Turizm Bakanlığı belgeli tesis kiraları:
Turizm işletme belgesine sahip otel ve tatil köyleri gibi tesislerin kira sözleşmeleri döviz üzerinden yapılabilir. - Gümrüksüz satış mağazaları (Duty-Free):
Bu işletmelerle yapılan kira sözleşmeleri de döviz üzerinden düzenlenebilir.
“Depozito dövizle belirlenebilir mi?”
Evet. Mevzuata göre, depozito bedeli de döviz ya da altın üzerinden belirlenebilir, ancak bunun bir sınırı var:
Depozito, 3 aylık kira bedelini aşmamalı.
Bu sınır, hem kiracının korunması hem de ödeme dengesinin sağlanması açısından yasal güvence niteliğinde.
“Kira sözleşmesinde döviz yazarsam ne olur?”
Eğer yasa dışı şekilde döviz cinsinden kira bedeli belirlenirse, sözleşme geçersiz sayılmaz. Ancak bu durumda döviz cinsinden belirlenen bedel, sözleşmenin imzalandığı tarihteki Merkez Bankası döviz kuru üzerinden Türk Lirası’na çevrilerek geçerli sayılır.
Yani hukuki anlamda, dövizli sözleşme yasal değilse bile TL’ye çevrilerek işlem görebilir. Ancak bu durum taraflar arasında anlaşmazlığa neden olabilir.
Yorum: Kiracınız yabancı uyruklu değilse ya da kiraladığınız yer turizm tesisi değilse, dövizli kira sözleşmesi sizi ileride hukuki risk altına sokabilir.
“Bu düzenleme neden getirildi?”
2018 yılında döviz kurlarında yaşanan sert dalgalanmalar sonrası, Türkiye’de ekonomik istikrarı sağlamak adına dövizle sözleşme yasağı getirilmişti. Bu yasağın amacı:
- TL’nin kullanımını artırmak
- Döviz kuru dalgalanmalarının kira piyasasına yansımasını önlemek
- Ticari dengenin korunması
Bugün de bu yasağın temel çerçevesi geçerliliğini koruyor. Ancak sektörlerin özel ihtiyaçlarına göre belirli istisnalar uygulanıyor.
