Ahmet Albuz
2024 yılı, Avrupa’da doğrudan yabancı yatırımlar (DYY) için bir kırılma yılı oldu. %5 oranındaki genel düşüş, sadece sayısal verilerle değil, yatırımcı psikolojisi ve stratejileri açısından da önemli değişimlere işaret ediyor.
İmalat yatırımlarındaki %9’luk azalma ve %16’lık istihdam kaybı, Avrupa’nın DYY çekme kabiliyetinde ciddi zorluklar yaşadığını ortaya koyuyor. DYY ile bağlantılı ofis projelerinde ve BT hizmetlerinde de belirgin düşüşler gözlemlendi.
Ankete katılan 500 işletmenin %37’si 2024 yılında yatırım planlarını iptal etti, erteledi veya küçülttü. 2025’te ABD’nin uygulamaya koyduğu yüksek gümrük tarifeleri bu tereddütleri artırıyor. %42’lik bir kesim, ABD politikalarının Avrupa’nın cazibesini olumsuz etkilediğini düşünüyor.
🔎 AVRUPA’DA NEDEN YATIRIMLAR AZALIYOR?
-
Yavaş ekonomik büyüme: 2024’te Avro Bölgesi sadece %0,7 büyürken, ABD %2,8, Çin %5 büyüme kaydetti.
-
Enerji maliyetleri: Yüksek fiyatlar, üretim ve ofis yatırımlarını zorluyor.
-
Jeopolitik belirsizlik: Orta Doğu gerilimleri, Çin yavaşlaması, ABD-AB ilişkileri güveni azaltıyor.
-
Vergi politikaları: Katılımcıların %45’i Avrupa’daki vergi sisteminin cazibeyi azalttığını belirtiyor.
-
ABD çekiciliği artıyor: 2025 itibarıyla yatırımcıların ABD’ye ilgisi Avrupa’nın önüne geçti.
🌍 ABD TARİFELERİNİN ETKİSİ
Trump yönetiminin ithalata yönelik gümrük tarifeleri, Avrupa mallarına doğrudan etkiler yarattı. IMF, bu politikalar sonrası Avro Bölgesi büyüme tahminini %0,2 puan aşağı çekerek 2025 için %0,8 olarak revize etti. Ayrıca, ABD’deki gelişmelerin Avrupa üzerindeki etkileri öngörülemez bir hâl aldı.
💡 GELECEK UMUDU: TEKNOLOJİ, ENERJİ, SAVUNMA
Genel düşüş eğilimine rağmen, bazı sektörlerde umut verici gelişmeler yaşanıyor:
-
Yapay zekâ: Microsoft, İrlanda’da 550 Ar-Ge pozisyonu yaratacak.
-
İlaç sektörü: AstraZeneca, Barselona’da 1.000 kişilik inovasyon merkezi kuracak.
-
Savunma sanayi: Thales, Belçika’da lazer güdümlü roket üretimi için yeni tesis açarken, Rheinmetall Litvanya’da üretim planlıyor.
-
Yenilenebilir enerji ve yarı iletkenler, DYY’nin yeni odak alanları arasında.
📈 BÖLGESEL FARKLILIKLAR
Fransa, Almanya ve Birleşik Krallık gibi büyük ülkelerde çift haneli düşüşler görülürken; İspanya (%+15), Danimarka (%+86), Polonya (%+13) gibi ülkelerde yatırım artışı dikkat çekiyor. Özellikle İspanya, 163 milyar €’luk AB fonlarıyla DYY’de Avrupa’nın dördüncü büyük destinasyonu konumuna yükseldi.
