Balıkesir’de Riskli Yapı Stoğu Endişe Yaratıyor
Balıkesir, Marmara fay hattına yakın konumu nedeniyle yüksek deprem riski taşıyan iller arasında yer alıyor. Özellikle 1999 öncesi inşa edilen binaların önemli bir kısmı, günümüz deprem yönetmeliğine uygun değil. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 yılı verilerine göre, şehir genelinde yaklaşık 35 bin konutun riskli yapı kategorisinde olduğu tahmin ediliyor.
Şehrin merkez ilçelerinde yapılan analizlerde, eski yapı stoğunun kentsel dönüşüm ihtiyacını açıkça ortaya koyduğu belirtiliyor. Buna karşın, dönüşüm projelerinin bir kısmı mülkiyet sorunları, finansman yetersizliği ve vatandaşların isteksizliği nedeniyle beklenen hızda ilerlemiyor.
Balıkesir İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Kılıç, yaptığı açıklamada, “Son deprem bir uyarıydı. Şiddeti biraz daha yüksek olsaydı tablo çok farklı olabilirdi. Vatandaşlarımızın güvenli konut bilincine sahip olması, yerel yönetimlerin de dönüşüm süreçlerini hızlandırması gerekiyor” dedi.
Kentsel Dönüşümde Yeni Teşvikler Gündemde
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2025 yılı itibarıyla kentsel dönüşümde yeni teşvik modellerini hayata geçirmeye hazırlanıyor. Balıkesir gibi deprem riski yüksek illerde vatandaşlara düşük faizli kredi, kira desteği ve taşınma yardımı sağlanması planlanıyor.
Uzmanlar, bu tür desteklerin dönüşüm sürecine hız kazandıracağını belirtiyor. Çünkü özellikle dar gelirli kesim, konut yenileme maliyetlerini karşılamakta zorlanıyor. Kentsel dönüşüm kredileri ve faizsiz destekler, depreme dayanıklı konut üretimini artırmak için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Vatandaşlar Dönüşüm Sürecinde Daha Bilinçli Olmalı
Kentsel dönüşüm yalnızca devletin değil, vatandaşın da aktif olarak içinde yer alması gereken bir süreç. Balıkesir’de yapılan saha araştırmalarına göre, birçok kişi dönüşüm projelerinin maliyetli olacağı düşüncesiyle bu sürece mesafeli yaklaşıyor. Ancak uzmanlar, uzun vadede güvenli binalarda yaşamanın hem can güvenliği hem de ekonomik açıdan büyük kazanç sağlayacağını belirtiyor.
Jeoloji Mühendisi Ayşe Aksoy, “Balıkesir’deki deprem, yıkıcı bir afet olmadı ama ciddi bir uyarıydı. Vatandaşlar, oturdukları binanın zemin etüdünü ve yapı dayanıklılığını kontrol ettirmeli. Bu, hem bireysel hem toplumsal güvenliğimiz için bir sorumluluktur” dedi.
Güvenli Şehirler İçin Ortak Hareket Zamanı
Balıkesir depremi, Türkiye genelinde kentsel dönüşüm tartışmalarını yeniden alevlendirdi. İstanbul, İzmir, Bursa ve Kocaeli gibi deprem riski yüksek şehirlerde de dönüşüm çalışmaları hız kazanırken, Balıkesir’in bu süreçte pilot illerden biri olması bekleniyor.
Uzmanlara göre, güvenli şehirler oluşturmanın tek yolu, planlı ve bütüncül bir dönüşüm politikası yürütmekten geçiyor. Yeni yapıların sadece estetik değil, dayanıklılık ve zemin uygunluğu açısından da denetlenmesi gerektiği vurgulanıyor.
