Ahmet Albuz
“Türkiye’nin sosyoekonomik haritası ilk kez açıklandı”
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 18 Ağustos 2025’te yayımladığı “Sosyoekonomik Seviye 2023” raporuyla Türkiye’deki hanelerin sosyal ve ekonomik statüsünü sayısal bir çerçevede değerlendirdi. Bu rapor, 26 milyondan fazla haneye ait gelir düzeyi, eğitim süresi ve meslek bilgilerinden yola çıkarak, SES skoru adı verilen bir değerlendirme ile ülkenin sosyoekonomik haritasını ortaya koydu.
“En yüksek sosyoekonomik seviye hangi ilde?”
TÜİK verilerine göre en yüksek SES puanına sahip il 150 puanla Ankara oldu. Ankara’yı 148 puanla İstanbul, ardından ise 146 puanla Kocaeli izledi. Bu sonuç, başkentin yalnızca idari bir merkez değil, aynı zamanda yüksek gelirli, eğitimli ve nitelikli iş gücünün yoğunlaştığı bir merkez olduğunu gözler önüne seriyor.
“En düşük seviye hangi ilde?”
Listede en alt sırada yer alan il ise 112 puanla Sinop oldu. Onu 113 puanla Yozgat ve Şanlıurfa izledi. Bu şehirlerde düşük gelir, sınırlı eğitim olanakları ve sınırlı ekonomik çeşitlilik, sosyoekonomik puanlara doğrudan yansımış durumda.
Yorum: Türkiye’nin ekonomik haritası artık sadece gelirle değil, yaşam kalitesiyle ölçülüyor. Bu bağlamda, Sinop gibi şehirlerin altyapı ve eğitim yatırımlarına daha fazla ihtiyaç duyduğu açıkça görülüyor.
“En zengin ilçe neresi oldu?”
İlçeler bazında yapılan analizde ise zirvede Ankara’nın Çankaya ilçesi var. 178 puanla en yüksek SES skorunu alan Çankaya, hem başkent oluşunun hem de eğitimli ve refah düzeyi yüksek nüfusunun avantajını taşıyor.
Çankaya’yı sırasıyla 176 puanla Kadıköy (İstanbul) ve Beşiktaş (İstanbul) takip ediyor. Bu ilçeler, yüksek gelirli, eğitimli bireylerin yaşamayı tercih ettiği bölgeler olarak yıllardır öne çıkıyor.
“Türkiye’nin en yoksul ilçesi hangisi?”
Rapora göre sosyoekonomik seviyesi en düşük ilçe Giresun’un Çamoluk ilçesi oldu. 81 puanla listenin en altında yer alan Çamoluk’u yine 81 puanla Derebucak (Konya) ve 82 puanla Doğanşar (Sivas) izledi. Bu ilçeler, kırsal yapıları, düşük istihdam oranları ve sınırlı eğitim olanaklarıyla dikkat çekiyor.
“Sosyoekonomik seviye nasıl hesaplanıyor?”
Sosyoekonomik seviye, bireylerin gelir düzeyi, eğitim süresi, meslek grubu ve yaşam koşullarını belirleyen çeşitli göstergeler kullanılarak belirleniyor. Bu kriterler arasında tapulu mülk sahibi olma, evdeki beyaz eşya sayısı gibi yaşam standardını yansıtan detaylar da var.
Veriler, 2022, 2023 ve 2024 yıllarına ait olup, analizler 2023 yılı ortalaması alınarak yapılmış. SES skorları şu yedi ana gruba ayrılmış:
- En üst seviye
- Üst seviye
- Üst altı seviye
- Üst orta seviye
- Alt orta seviye
- Alt seviye
- En alt seviye
“Türkiye geneli dağılım neyi gösteriyor?”
Türkiye genelinde hanehalklarının:
- %1,1’i en üst seviyede,
- %11’i üst seviyede,
- %16,4’ü üst altı seviyede,
- %19,7’si üst orta seviyede,
- %16,5’i alt orta seviyede,
- %18,6’sı alt seviyede,
- %16,7’si ise en alt seviyede yer alıyor.
Bu oranlar, Türkiye’de her 6 kişiden birinin yaşamını en alt gelir ve sosyal şartlarda sürdürdüğünü ortaya koyuyor.
